Μπορεί η Γαλλία και η Ιταλία να είναι οι χώρες που πρωταγωνιστούν σήμερα στην παραγωγή των πλέον γνωστών αρωμάτων ανά το παγκόσμιο, εντούτοις η τέχνη της αρωματοποιίας παρουσιάστηκε στην Κύπρο ήδη από το 2000 π.Χ. Ενώ μέχρι σήμερα το αρχαιότερο αρωματοποιείο είχε εντοπιστεί στην Μεσοποταμία, με βάση πρόσφατες αρχαιολογικές ανασκαφές από μια ομάδα Ιταλών αρχαιολόγων τοποθετούν την Κύπρο ως την χώρα στην οποία έχει δημιουργηθεί το πρώτο αρωματοποιείο στη Μέση Ανατολή και ίσως και σε ολόκληρο τον κόσμο.

Αρωματοποιία στην Κύπρο

Το αρχαίο αυτό αρωματοποιείο της Πρώιμης και Μέσης εποχής του Χαλκού έχει εντοπιστεί στην περιοχή του χωριού Πύργος της επαρχίας Λεμεσού. Συγκεκριμένα έχουν ανευρεθεί 60 αποστακτήρες, φουγάρα, βάζα ανάμειξης και μυροδοχεία. Σύμφωνα με τους ανασκαφείς η συγκεκριμένη βιοτεχνία ήταν μεσαίου μεγέθους και παρήγαγε 14 είδη αρωμάτων. Εντύπωση προκαλεί η χρήση πολύ εξειδικευμένης τεχνολογίας με τα δεδομένα εκείνης της εποχής. Για την παραγωγή των αρωμάτων χρησιμοποιούνταν βότανα και μπαχαρικά, όπως δάφνη, κανέλα, γλυκάνισο, περγαμόντο, μυρτιά αναμεμειγμένα με το λάδι αλλά και άγρια φυτά του Τροόδους. Μάλιστα η αρωματοποιεία είχε εξελιχθεί ως μια από τις σημαντικότερες οικονομικές δραστηριότητες της εποχής, καθώς τα αρώματα τοποθετούνταν σε πιθάρια και εξάγονταν σε διάφορες περιοχές, με την Κρήτη να θεωρείται ο υπ’ αριθμό ένας εξαγωγικός προορισμός.

Αρωματοποιία στην Κύπρο

Σε πρώτη φάση τα αιθέρια έλαια χρησιμοποιούνταν στις θρησκευτικές τελετές με τη μορφή του θυμιάματος και στην πορεία απέκτησαν καλλωπιστικό χαρακτήρα. Αποτελούσαν είδη πολυτελείας και προορίζονταν κατεξοχήν στις γυναίκες της υψηλής κοινωνίας της εποχής. Σύμφωνα με αρχαίες πηγές τα αρώματα έφεραν και ονομασίες, όπως Kypros, Ciprininum, Myrtinum, Amarikinon κ.α. Σύμφωνα με τους αρχαιολόγους το αρωματοποιείο στην Κύπρο καταστράφηκε από σεισμό το 1850 π.Χ. , γεγονός που είχε συμβάλει στη διατήρηση πολλών ευρημάτων σε καλή κατάσταση και άθικτα.

Δεν μπορούμε ασφαλώς να γνωρίζουμε με σιγουριά εάν το αρωματοποιείο στην Κύπρο αποτελεί το αρχαιότερο του κόσμου, καθώς σύμφωνα με αρκετούς μελετητές στην Αίγυπτο χρησιμοποιούσαν τα αρώματα πολύ ενωρίτερα και οι Αιγύπτιοι ήταν αυτοί που μύησαν τους Ετεοκύπριους στην κατασκευή τους. Εντούτοις η Κύπρος φαίνεται να αποτελούσε από τους πρωτοπόρους στη βιομηχανία της αρωματοποιίας με το να κατασκευάζει τα πιο διάσημα και τα πιο περιζήτητα αρώματα της εποχής. Όπως αναφέρει ο Ρωμαίος ιστορικός Πλίνιος «(…) Ήταν τα καλύτερα αρώματα και ήταν πρώτα σε ζήτηση στις αγορές της ανατολικής Μεσογείου. Μετά έρχονταν τα αιγυπτιακά».

Αρωματοποιία στην Κύπρο

Ιταλοί επιστήμονες με βάση τις προϊστορικές κυπριακές συνταγές και χρησιμοποιώντας ως υλικά τα φυτά του Τροόδους και ελαιόλαδο προσπάθησαν να δημιουργήσουν αντίστοιχα σύγχρονα αρώματα, άγνωστο όμως κατά πόσο προσεγγίζουν την πραγματικότητα. Μια τέτοια προσπάθεια αποτέλεσε το άρωμα Mystiko σε αντιστοιχία του αρχαίου αρώματος Kypros, το οποίο κατασκευάστηκε σε συνεργασία της Ιταλίδας αρχαιολόγου Μαρίας Ροσάρια Μπελτζιόρνο με την Κύπρια βοτανολόγο Γιαννούλα Λαζάρου.

Αρωματοποιία στην Κύπρο