Περίπου 42 χιλιόμετρα βορειοδυτικά της πόλης της Λεμεσού, κτισμένο στην πλαγιά του βουνού και φωλιασμένο σε ένα καταπράσινο χαλί από αμπελώνες βρίσκεται ένα από τα πιο όμορφα και γραφικά χωριά της Κύπρου, το Όμοδος. Το Όμοδος αποτελεί ένα από τα λίγα παραδείγματα χωριών της Κύπρου που κατόρθωσαν διατηρώντας τον παραδοσιακό τους χαρακτήρα και την ταυτότητα τους και ακολουθώντας συγχρόνως τις επιταγές της σύγχρονης ζωής, να μετεξελιχτεί σε ένα από τους δημοφιλέστερους και ομορφότερους προορισμούς του νησιού .
Έχοντας πάρει την ονομασία του από τις λέξεις όμο και οδός υποδηλώνει τη σημαντική θέση που κατείχε το χωριό από αρχαιοτάτους χρόνους, καθώς από εδώ ξεκινούσαν πολλοί δρόμοι για τα γύρω χωριά. Σύμφωνα με την τοπική παράδοση το Όμοδος δημιουργήθηκε στα τέλη των βυζαντινών χρόνων, όταν άλλοι γειτονικοί του συνοικισμοί διαλύθηκαν και σταδιακά δημιουργήθηκε ένας νέος οικισμός γύρω από το Μοναστήρι του Τιμίου Σταυρού. Σύμφωνα όμως με διάφορες αρχαιολογικές ανασκαφές διαφαίνεται πώς η περιοχή του Ομόδους κατοικείτο ήδη από τα προϊστορικά χρόνια.
Από τα παλαιά χρόνια το χωριό είναι γνωστό και για τα εκλεκτά του σταφύλια και τα εύγεστα κρασιά του. Αυτό μαρτυρείται και από την ύπαρξη σε κοντινή απόσταση από το Μοναστήρι του Τιμίου Σταυρού, ενός ληνού (πατητήρι σταφυλιών) της μεσαιωνικής περιόδου. Ο ληνός, ο οποίος στεγάζεται σε ένα στενόμακρο πετρόκτιστο δωμάτιο, έχει κηρυχθεί σε αρχαίο μνημείο και συντηρείται από το Τμήμα Αρχαιοτήτων.
Εκτός από την παραγωγή εκλεκτού κρασιού, οι κάτοικοι του Ομόδους επιδίδονται και στην κατασκευή μιας μεγάλης ποικιλίας προϊόντων προερχόμενα από τα σταφύλια, όπως είναι ο παλουζές, ο σουτζιούκος, τα κιοφτέρκα κ.α. Πασίγνωστα σε όλη την Κύπρο αποτελούν και τα αρκατένια κουλλούρκα του Ομόδους, ένα είδος κουλουριού που ήρθε από τη Σμύρνη στο Όμοδος, από μια Σμυρνιά, τη Χατζηστασού, γύρω στο 1880.
Περπατώντας στα στενά δρομάκια του χωριού θα συναντήσετε οινοποιεία και φούρνους, από τα οποία μπορείτε να προμηθευτείτε τα τοπικά παραδοσιακά αυτά προϊόντα. Παράλληλα μπορείτε να βρείτε μικρά παραδοσιακά μαγαζάκια με προϊόντα λαϊκής τέχνης, καθώς και εργαστήρια κατασκευής φυσητού γυαλιού βιτρό, χαλκογραφιών και εικόνων. Ο γυναίκες του χωριού, περισσότερο γριές, κάθονται στα λιθόστρωτα σοκάκια και ασχολούνται με τα χειροποίητα κεντήματα, φτιάχνοντας κυρίως την περίφημη πιπίλλα, ένα όμορφο και ξακουστό κέντημα του Ομόδους με προέλευση από το Βυζάντιο. Πρόκειται για ένα είδος λεπτής δαντέλας που γίνεται με βελόνι και άσπρη κλωστή.
Αναμφίβολα το σημαντικότερο μνημείο του χωριού αποτελεί το Μοναστήρι του Τιμίου Σταυρού, ένα από τα παλαιότερα και πιο ιστορικά μοναστήρια του νησιού, το οποίο ιδρύθηκε σύμφωνα με την παράδοση με την άφιξη της Αγίας Ελένης στο νησί. Η Αγία Ελένη προικοδότησε το μοναστήρι με κομμάτι από το Άγιο Σχοινί και το Τίμιο Ξύλο. Στο Μοναστήρι φυλάγονται κειμήλια ανεκτίμητης θρησκευτικής αξίας και για το λόγο αυτό κάθε χρόνο δέχεται προσκυνητές από όλο τον κόσμο κυρίως στις 14 Σεπτεμβρίου, ημέρα της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού, όπου στο χωριό λαμβάνει χώρα μια από τις λαμπρότερες και μεγαλύτερες πανηγύρεις στο νησί. Στις αίθουσες της Μονής σήμερα στεγάζονται το Μουσείο βυζαντινών εικόνων, το Λαογραφικό Μουσείο, το Μουσείο Αγώνος, η Πινακοθήκη, το Φωτογραφικό Μουσείο και το Κέντρο Διάσωσης Δαντέλας. Σε κοντινή απόσταση από το Μοναστήρι βρίσκεται και κρησφύγετο που χρησιμοποιούσαν αντάρτες κατά τον απελευθερωτικό αγώνα της ΕΟΚΑ.
Στο Όμοδος υπάρχουν και συντηρούνται ως Ιδιωτικά Μουσεία, μερικά παλαιά σπίτια, που διατηρούνται μέχρι σήμερα στην αρχική τους μορφή, αποτελώντας εξαίσια δείγματα παραδοσιακού ομοδίτικου σπιτιού. Είναι κτισμένα με πέτρα και λάσπη από χώμα, σε χοντρούς τεράστιους τοίχους με ξύλινες πόρτες και κεραμιδένιες στέγες και λουλουδένιες αυλές. Τα σπίτια κοσμούν παλαιά έπιπλα, οικιακά σκεύη και αγροτικά εργαλεία παρουσιάζοντας στους επισκέπτες τον τρόπο ζωής των κατοίκων μια άλλης εποχής
Το Όμοδος αποτελεί ένα από τα χωριά που αξίζει να του διαθέσετε περισσότερες από μία μέρες, καθώς σας προσφέρει πληθώρα επιλογών. Αξίζει να χαθείτε στα γραφικά δρομάκια του και να ανακαλύψετε τους κρυμμένους θησαυρούς του. Η μεγάλη πλατεία του χωριού με τα παραδοσιακά καφενεία, τα πετρόκτιστα σπίτια δείγματα εξαίρετης λαϊκής αρχιτεκτονικής, οι μικρές καλόγουστες ταβέρνες, τα παραδοσιακά μαγαζάκια με τα τοπικά προϊόντα, το επιβλητικό μνημείο της Μονής του Τιμίου Σταυρού προσδίδουν στο Όμοδος μια ιδιαίτερη γοητεία που αξίζει να την γνωρίσετε.
