Αμαθούντα, ένα από τα σημαντικότερα αρχαία βασίλεια της Κύπρου

Στα νότια παράλια της Κύπρου, 7 περίπου χιλιόμετρα ανατολικά της Λεμεσού, βρίσκεται η αρχαία πόλη της Αμαθούντας. Πρόκειται για ένα από τα σημαντικότερα βασίλεια της Κύπρου, πολύ πλούσιο λόγω των εύφορων πεδιάδων και των ορυχείων χαλκού που υπήρχαν στην περιοχή. Σύμφωνα με τον μύθο πήρε το όνομά της από τον γιο του Ηρακλή Άμαθο ή από τη νύμφη Αμαθούσα, μητέρα του βασιλιά της Πάφου Κινύρα.

Η πόλη είναι άγνωστο πότε χτίστηκε για πρώτη φορά. Κατά μία εκδοχή ιδρύθηκε από τους Φοίνικες ανάμεσα στον 15ο και 12ο αι. π.Χ. Βεβαιωμένα ίχνη κατοίκησης όμως έχουμε από τον 11ο αιώνα π. Χ. Την εποχή εκείνη η Αμαθούντα ήταν μια μικρή πολίχνη χτισμένη σε οχυρό λόφο δίπλα στη θάλασσα. Κατά την αρχαϊκή περίοδο γνώρισε μεγάλη ακμή και ευημερία και είχε αξιόλογες εμπορικές σχέσεις με τις γειτονικές χώρες. Τότε χτίζονται τα τείχη, το πρώτο λιμάνι, το ανάκτορο της πόλης πάνω στην Ακρόπολη αλλά και το ιερό της θεάς Αφροδίτης. Την περίοδο αυτή η Αφροδίτη αποκτά πολλά κοινά σημεία με την αιγύπτια θεά Αθώρ, όπως μαρτυρούν και οι απεικονίσεις της σε αγγεία και σε λίθινες στήλες που βρέθηκαν στον χώρο. Το στοιχείο αυτό αποδεικνύει τις στενές σχέσεις των κατοίκων της Αμαθούντας με την γειτονική Αίγυπτο. Στην είσοδο του Ιερού δέσποζαν δύο μονολιθικά πιθάρια μισοβυθισμένα στη γη, τόσο μεγάλα που ξεχώριζαν από πολύ μακριά. Αναφέρεται ότι είχαν διάμετρο 3,40μ. Το ένα σώζεται σήμερα στον χώρο σπασμένο σε κομμάτια. Το δεύτερο βρίσκεται στο Μουσείο του Λούβρου. Μεταφέρθηκε εκεί το 1865 από τον Γάλλο περιηγητή Edmond Duthoit, ο οποίος εντυπωσιασμένος από το μέγεθός του και τις παραστάσεις που ήταν σκαλισμένες στο εξωτερικό του θέλησε να το πάρει μαζί του στη Γαλλία. Αφού εξασφάλισε άδεια από τις οθωμανικές αρχές της Κύπρου και μια φρεγάτα από τη γαλλική κυβέρνηση για τη μεταφορά του πιθαριού, ξεκίνησε τις εργασίες μετακίνησής του. Όπως αναφέρει στο ημερολόγιό του, χρειάστηκαν δεκαέξι μέρες για να μπορέσει να μεταφερθεί το βαρύ πιθάρι από τη θέση του ως το πλοίο.

Κατά την επανάσταση των Κυπρίων εναντίον των Περσών το 498 π.Χ. η Αμαθούντα τήρησε φιλοπερσική στάση λόγω των δεσμών της με τη σύμμαχο των Περσών Φοινίκη. Η στάση της αυτή οδήγησε στην πολιορκία της από τους εξεγερμένους υπό την καθοδήγηση του βασιλιά της Σαλαμίνας Ονήσιλου. Μάλιστα στη συγκεκριμένη μάχη ο Ονήσιλος έπεσε ηρωικά. Ο τάφος του βρίσκεται στην πόλη της Αμαθούντας.

Μεγάλη ακμή της Αμαθούντας παρατηρείται και κατά τη ρωμαϊκή περίοδο. Τότε χτίζεται ένας νέος ναός της Αφροδίτης και η Αγορά που περιλαμβάνει μια μεγάλη λιθόστρωτη πλατεία, ένα βαλανείο, κρήνες και διάφορα διοικητικά κτίρια και ξενώνες. Στα νότια της Αγοράς διακρίνεται ακόμα ο κεντρικός δρόμος της πόλης.

Η πόλη της Αμαθούντας εγκαταλείφτηκε οριστικά τον 7ο αιώνα λόγω των επιδρομών των Αράβων. Σήμερα οι ανασκαφές στον χώρο συνεχίζονται από τη Γαλλική Αρχαιολογική Σχολή Αθηνών. Ο χώρος είναι επισκέψιμος και είναι πραγματικά ενδιαφέρον να περιδιαβεί κανείς στην Αγορά της πόλης και στα δύο νεκροταφεία της, να επισκεφθεί τις πέντε βασιλικές της ή να θαυμάσει τα κατάλοιπα του λιμανιού που διακρίνονται ακόμα κάτω από τη θάλασσα. Η περιοχή έχει απαλλοτριωθεί προκειμένου να αναδειχθεί η πόλη σε όλο της το μεγαλείο. Στα σχέδια του Κυπριακού κράτους είναι η δημιουργία ενός αρχαιολογικού πάρκου στην περιοχή με μουσείο και χώρους για περίπατο και πολιτιστικές δραστηριότητες. Μέχρι τότε όμως μπορείτε να επισκεφτείτε τον αρχαιολογικό χώρο της Αμαθούντας καθημερινά από τις 8.30 - 17.00 κατά τους χειμερινούς μήνες και από τις 8.30 - 19.30 κατά τους θερινούς. Το εισιτήριο κοστίζει 2,50€.