Άρσος

Το χωριό Άρσος βρίσκεται περίπου 800 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας και υπάγεται στην επαρχία Λεμεσού. Βρίσκεται κτισμένο στην πλαγιά του βουνού Λαόνα σε υψόμετρο 1092 μέτρων. Ευρύτερα, η γεωγραφική του θέση του δίνει δροσερό και παράλληλα ξηρό κλίμα το καλοκαίρι καθιστώντας το πόλο έλξης για τους επισκέπτες. Θεωρείται ένα από τα μεγαλύτερα κρασοχώρια στην γεωγραφική περιφέρεια των αμπελοχωρίων Λεμεσού-Πάφου. Γι’αυτό τον λόγο διοικητικά ανήκει στην επαρχία Λεμεσού ενώ εκκλησιαστικά στην επαρχία Πάφου. Άλλωστε, στα δυτικά του χωριού είναι τα σύνορα των δυο αυτών επαρχιών. Συγκεκριμένα, απέχει 40 χιλιόμετρα από τη Λεμεσό και 45 χιλιόμετρα από την Πάφο.

Ετυμολογικά, η ονομασία του χωριού προέρχεται από το ουδέτερο «άλσος» ,στην αρχαία ελληνική ἄλσος, που σημαίνει μικρό δάσος μέσα στα όρια κατοικημένης περιοχής. Ιστορικά, για την ονομασία του χωριού έχουν επικρατήσει δυο πιθανές εκδοχές. Σύμφωνα με την πρώτη, η ονομασία του προέρχεται από το Ιερόν Άλσος της θεάς Αφροδίτης όπου είναι κτισμένο το χωριό, ενώ μια δεύτερη εκδοχή υποστηρίζει ότι ο Πτολεμαίος Φιλάδελφος έκτισε στην Κύπρο τέσσερις πόλεις με το όνομα Αρσινόη, αφιερωμένες στην αδελφή και γυναίκα του. Μία απ’ αυτές τις πόλεις ήταν και το Άρσος.

Ακόμη, η φιλοξενία των κατοίκων του χωριού, η καθαριότητα των σπιτιών και των δρόμων, οι θαυμάσιες γραφικές αυλές και η πληθώρα λουλουδιών που ευωδιάζουν θεωρούνται σημαντικοί παράγοντες της αύξησης συγκέντρωσης παραθεριστών στην περιοχή.

Τα σημεία του χωριού που θα μπορούσε να απολαύσει ο επισκέπτης είναι πάμπολλα. Ανάμεσα σε αυτά είναι και η εκκλησία του χωριού που είναι αφιερωμένη στον Απόστολο Φίλιππο, πολιούχο Άγιο της κοινότητας. Ο μεγαλοπρεπής βυζαντινός ναός ,κτίσμα του 12ου αιώνα, βρίσκεται στο κέντρο του χωριού και είναι μοναδικός στο είδος του και στις διαστάσεις του. Έχει κηρυχθεί σε αρχαίο μνημείο από το τμήμα αρχαιοτήτων και έχει ανακαινιστεί πρόσφατα. Μοναδική είναι και η μεγάλη εικόνα του Αποστόλου Φιλίππου που χρονολογείται στον 13ο αιώνα καθώς επίσης και μέρος των λειψάνων του που βρίσκονται μέσα στον συγκεκριμένο ναό. Κάθε χρόνο στις 14 Νοεμβρίου διοργανώνεται το πανηγύρι του Απ. Φιλίππου στην πλατεία του χωριού.

Από τα καλύτερα του είδους του θεωρείται και το Μουσείο Λαϊκής Τέχνης του χωριού. Πρόκειται για ένα κτίσμα του 19ου αιώνα όπου φυλάσσονται εργαλεία, έπιπλα, σκεύη παλαιοτέρων εποχών που έχουν σχέση με την αμπελοκαλλιέργεια και τις άλλες ενασχολήσεις των κατοίκων. Επίσης, το μονοπάτι της Φύσης "Οι έξι Βρύσες", που βρίσκεται κατά μήκος του ποταμού Διαρίζου και συνδέει τις έξι μεσαιωνικές βρύσες του χωριού, χαρακτηρίζεται από άπειρο φυσικό κάλλος με πλούσια χλωρίδα και πανίδα. Συγκεκριμένα εντοπίζονται 45 είδη διαφορετικών φυτών και βοτάνων όπως θυμάρι, φασκομηλιά, λασμαρί κ.α. πολλά από τα οποία ο επισκέπτης μπορεί να περισυλλέξει κατά την διάρκεια περιήγησης του εκεί. Οι έξι αυτές βρύσες λοιπόν, συνδέονται με το χωριό με λιθόστρωτα μονοπάτια και έχουν τις ακόλουθες ονομασίες: Αθκιές, Οσσ’Αρκάτζιν, Πάνω Βρύση, Κώσταινα, Κούπας και Πουλλίν.

Το 40% της έκτασης του χωριού καλύπτεται από αμπέλια με αποτέλεσμα να αναπτυχτεί σε ένα μεγάλο και πλούσιο κρασοχώρι από τα πολύ παλιά χρόνια. Στο χωριό υπάρχουν δύο οινοποιεία, το «Νικολεττίνο» και το «Λαόνα». Είναι βέβαια γνωστή η πλούσια ντόπια παραγωγή οίνου αφού όλοι οι κάτοικοι του χωριού φτιάχνουν το δικό τους κρασί. Οι κυριότερες ποικιλίες σταφυλιών που καλλιεργούνται είναι το μαύρο, το ξυνιστέρι, καθώς και νέες οινοποιήσιμες ποικιλίες. Δεν ήταν λίγες άλλωστε οι μεγάλες προσωπικότητες που πέρασαν από το χωριό και αναφέρθηκαν στο ντόπιο κρασί με πολύ τιμητικά λόγια. Ανάμεσα σε άλλους, ο Albert Gaudry στο βιβλίο του Recherches Scientifiques en Orient αναφέρει ότι «Το Άρσος, μαζί με το Όμοδος και την Βάσα, παρέχουν τα καλύτερα μαύρα κρασιά του νησιού» ενώ o αρχαιολόγος David George Hogarth στο βιβλίο του Devia Cypria εκθειάζει το Άρσος για τα αμπέλια του.

Το Άρσος είναι εξίσου περίφημο για τα φεστιβάλ που διεξάγει σε τακτά χρονικά διαστήματα κατά την διάρκεια του χρόνου με γνωστότερο αυτό του παλουζέ. Μετά τον τρύγο, κατά το τέλος του Σεπτέμβρη, το χωριό διοργανώνει τη γιορτή του παραδοσιακού αυτού κυπριακού γλυκού. Εκτός από τον παλουζέ, που προσφέρεται δωρεάν σε όλους τους παρευρισκομένους, οι επισκέπτες έχουν την ευκαιρία να απολαύσουν και άλλα ντόπια εδέσματα όπως σουτζιούκο τον οποίο φτιάχνουν οι γυναίκες του χωριού με ντόπιο κρασί. Στο πλαίσιο της εκδήλωσης συνήθως παρουσιάζεται πλούσιο καλλιτεχνικό πρόγραμμα με παραδοσιακούς χορούς ενώ οι επισκέπτες έχουν την δυνατότητα να επισκεφτούν και διάφορα σημεία του χωριού.

Αδράξτε λοιπόν την ευκαιρία να επισκεφτείτε ένα από τα ημιορεινά διαμάντια της Λεμεσού για να αναπνεύσετε καθαρό αέρα μέσα από τις δραστηριότητες σας στην φύση αλλά και να διανυκτερεύσετε εκεί αφού στο χωριό λειτουργούν αγροτουριστικά καταλύματα προερχόμενα από παλιά σπίτια τα οποία αναπαλαιώθηκαν και φιλοξενούν ντόπιους και ξένους επισκέπτες.