Φαράγγι της Κακκαρίστρας στα Λατσιά

Πρόκειται για έναν από τους φυσικούς χώρους που διοικητικά ανήκει στον Δήμου Λατσιών, βρισκόμενο στα νοτιοδυτικά του δήμου αυτού. Το φαράγγι της Κακκαρίστρας είναι μικρό σε βάθος και έκταση. Συγκεκριμένα, το άγνωστο στους πλείστους βορειοδυτικό φαράγγι έχει μήκος περίπου 800 μέτρα και βάθος γύρω στα 7 μέτρα ενώ το ανατολικό έχει περίπου 1000 μέτρα μήκος και βάθος γύρω στα 10 μέτρα. Παρόλα αυτά, χαρακτηρίζεται ως ένα τοπίο εξεχούσης σημασίας αφού τα πετρώματα που εμφανίζονται στα τοιχώματά του περιγράφουν και τεκμηριώνουν τα τελευταία στάδια της ανάδυσης της Κύπρου από τη θάλασσα.

Η περιοχή, που υπήρξε θαλάσσια, εξαιτίας φυσικών καταστάσεων, όπως διάβρωση από τα βουνά και θαλάσσια απόθεση, εξελίχθηκε σταδιακά σε ακτή. Αργότερα, με τον μετέπειτα σχηματισμό του νησιού, η εν λόγω περιοχή μετατράπηκε σε πεδιάδα. Το φαράγγι σχηματίστηκε από το ρυάκι της Κακκαρίστρας, που είναι παραπόταμος του ποταμού Καλόγηρος. Η ονομασία του εικάζεται πως αναφέρεται στο «κακκάρισμα», δηλαδή το κελάηδημα της πέρδικας ή το κελάρυσμα του νερού στη περιοχή. Η ονομασία του φαραγγιού επίσης αποδίδεται και στον μικρό καταρράκτη στο άνω μέρους του φαραγγιού που επίσης κάνει το νερό να κελαρύζει.

Στη Γεωλογία, “σχηματισμός” ορίζεται μια ομάδα πετρωμάτων που έχουν την ίδια ηλικία, σύνθεση και τρόπο σχηματισμού. Στα χαμηλότερα τμήματα των τοιχωμάτων του φαραγγιού εμφανίζονται πετρώματα του Σχηματισμού Λευκωσίας πάνω στα οποία επικάθονται πετρώματα του Σχηματισμού Κακκαρίστρας. Γεωλογικές μελέτες κατέδειξαν ότι τα πετρώματα της Κακκαρίστρας δεν παρουσιάζουν ενιαία εξάπλωση, αλλά εμφανίζονται κατά τόπους σε διάφορες περιοχές νότια της Λευκωσίας. Μάλιστα, ο Σχηματισμός αυτός μεταπίπτει και στον Σχηματισμό Αθαλάσσας.

Τα πετρώματα της περιοχής είναι ασβεστολιθικοί ψαμμίτες και μάργες. Ιδιαίτερο όμως ενδιαφέρον παρουσιάζει η αφθονία απολιθωμάτων οστράκων, κυρίως των ειδών Ostreaedulis και Ballanus Tintinabulum , καθώς και απολιθωμάτων από τη χελώνα Trionyx. Από τη μελέτη των απολιθωμάτων του Σχηματισμού προκύπτει ότι, στο μεγαλύτερο μέρος του αποτέθηκε σε υφάλμυρο νερό σε αντίθεση με το ανώτερο που αποτέθηκε σε γλυκό. Ο ομαδικός αφανισμός των προαναφερθέντων οργανισμών φαίνεται να προήλθε από την απότομη αλλαγή των συνθηκών της θάλασσας στη περιοχή κατά την ανάδυση της Κύπρου.

Αν και για αρκετά χρόνια το φαράγγι αφέθηκε στο έλεος ενός αργόσυρτου μαρασμού, πρόσφατα προωθήθηκαν διάφορες ενέργειες με απώτερο σκοπό την άμεση αξιοποίηση του. Το 2009 η διοίκηση του δήμου Λατσιών εξέφρασε την επιθυμία να αναλάβει την άμεση φροντίδα και προστασία του φαραγγιού. Στο υφιστάμενο στάδιο, το φαράγγι προστατεύεται από το καθεστώς του τοπικού σχεδίου Λευκωσίας όμως στόχος είναι να κηρυχτεί προστατευόμενη περιοχή για να μπορέσουν να διεξαχθούν όλες οι απαραίτητες μελέτες για την άμεση δημιουργία περιβαλλοντικού πάρκου.

Ο δήμος Λατσιών συμμετέχει ενεργά στη πρωτοβουλία αυτή πραγματοποιώντας διαφορές εκδηλώσεις με σκοπό να γνωρίσουν οι ίδιοι οι πολίτες το φαράγγι αυτό αλλά και να επιδείξουν το απαραίτητο ενδιαφέρον συμβάλλοντας στη διάσωση του. Η καθιερωμένη πλέον καλλιτεχνική εκδήλωση « Φεγγάρι στο κοχύλι», που πραγματοποιείται κατά τη πρώτη πανσέληνο του Σεπτεμβρίου, είναι άμεσα συνδεδεμένη με τη πρωτοβουλία αυτή. Παράλληλα, πραγματοποιούνται τακτές γεωλογικές ξεναγήσεις για μικρούς και μεγάλους.

Η πρόσβαση στο φαράγγι είναι ελεύθερη για το κοινό για οποιονδήποτε επιθυμεί να το επισκεφτεί. Καλή σας περιδιάβαση.